Hoe blijf je op gewicht als je afgevallen bent? Het antwoord op deze vraag is:  “Als je blijvend resultaat wil krijgen, is het noodzakelijk om blijvend je gedrag te veranderen.”

Dat klinkt eenvoudig, maar, zoals je waarschijnlijk wel weet,  is dat in de praktijk nog niet zo gemakkelijk.

En dit is ook precies waar het bij de ‘gezonde leefstijl’ vaak mis gaat.

Misschien herken je dit wel

✅ Je bent best goed in afvallen, maar het lukt je niet om op gewicht te blijven.

✅ Of je blijft wel op gewicht, maar je staat altijd op de rem.

Voordat ik zelf een gezonde relatie met eten kreeg, heb ik in mijn leven periodes gekend waarin ik met beide opties worstelde.

Mijn eigen worsteling

Van mijn 14^de tot mijn 26^ste was ik een echte jojo-er. Ik heb alle diëten voorbij zien komen. En mijn gewicht schommelde altijd zo’n 15 kg.

Vanaf mijn 26^ste tot mijn 34^ste bleef ik op gewicht, maar stond met eten altijd op de rem. En als ik die rem losliet, voelde ik me schuldig. Ik leek dan wel ‘slank’ maar toch was ik altijd in gevecht met eten. In principe was ik continue bezig met diëten.

Met als gevolg, dat ik sinds mijn 14de geen ontspannen relatie met eten meer had. Ik was ‘normaal eten’ totaal verleerd. Voelde me onzeker bij iedere keuze die ik maakte. Dacht in ‘goed’ en ‘fout’ eten. En hierdoor ging eten, op een onprettige manier, een steeds grotere plek in mijn leven innemen.

Pas toen ik alle dieetregels losliet en mijn aandacht ging verleggen van eten naar mezelf, mijn gedrag en mijn gewoontes, kreeg ik weer een gezonde relatie met eten. Ik leerde om objectief naar eten te kijken, bewust keuzes te maken en nieuwe gewoontes te ontwikkelen en te trainen.

Zonder blijvende nieuwe gewoontes zou het me nooit gelukt zijn om op een ontspannen manier op gewicht te blijven.

Stoppen met diëten is noodzakelijk als je een gezonde relatie met eten wil ontwikkelen

Het is mijn stellige overtuiging dat een dieet om af te vallen een ontspannen relatie met eten in de weg staat en de strijd met eten juist versterkt. Omdat een dieet ervoor zorgt dat je eetkeuzes gaat maken met je hoofd. En een gezonde relatie met eten gaat niet over wat je hoofd ervan vindt. Voor een gezonde relatie met eten is het nodig dat je leert voelen en luisteren naar wat je lichaam nodig heeft. En juist door eetregels op te volgen die iemand anders je voorschrijft, raak je uit contact met de signalen die je lichaam je geeft.

We overeten niet omdat ons lichaam dat zo prettig vindt. We overeten omdat we vaak hoofdhonger hebben. Hoofdhonger ontstaat in je hoofd en heeft niets met eten te maken.

Diëten is één van de triggers voor hoofdhonger.

Er wordt in een dieet een oordeel aan eten gekoppeld. Een appel is goed. En een koek is fout. Dit mag je wel en dat mag je niet.

Hierdoor zie je eten niet meer als neutraal, maar als iets goeds of fouts. Met andere woorden: ‘Je maakt een ‘goede’ of ‘foute’ keuze. En foute keuzes maken, doet wat met ons. Het knaagt aan je zelfbeeld.  Je voelt je er niet prettig bij. En onprettige gevoelens zijn een belangrijke trigger voor hoofdhonger.

Als ik cliënten vraag wanneer de strijd met eten en hun gewicht is ontstaan. Dan blijkt dit vaak te zijn ná hun eerste dieet.

Stoppen met diëten en weer normaal leren eten en voelen wat je lichaam nodig heeft, is noodzakelijk om het resultaat dat je wil bereiken ook te behouden.

Waarom zijn gewoontes zo belangrijk?

Gewoontes zijn zo belangrijk, omdat je het meeste doet op de automatische piloot. Ruim 95% van alle keuzes die je maakt, maak je onbewust. Je hebt het al gedaan, voordat je er erg in hebt.

Ons brein
Om te begrijpen waarom je dit doet een korte uitleg over de werking van ons brein. Ons onbewuste gedrag wordt voor 95% aangestuurd door ons oerbrein. Dat is ons reptielenbrein en het limbisch systeem (ook wel ons emotionele brein genoemd). Slechts 5% van alles wat je doet, wordt aangestuurd door de Neo Cortex (ons denkende brein) en doe je bewust.

Een mooi voorbeeld van de kracht van ons oerbrein is non-verbale communicatie. Vaak is de manier waaróp iemand iets zegt (emotie) een veel grotere trigger voor ons dan wát iemand precies zegt (ratio).

Iedere dag maken we ruim 35.000 keuzes, waarvan ongeveer 200 eetkeuzes. Al die keuzes allemaal bewust maken, is niet te doen. Je hebt dus gewoontes nodig die onbewust je (eet-)gedrag sturen en die ervoor zorgen dat je zowel fysiek als mentaal fit blijft.

 

Ons gewicht is geen doel, maar het resultaat van heel veel keuzes die we gedurende een langere periode maken. Hoe je je bij dat gewicht voelt, wordt bepaald door de gedachten die je daar zelf op dat moment over hebt.

 

Zonder nieuwe blijvende gewoontes val je terug in oud gedrag. Met als gevolg oud resultaat.

Buikhonger en hoofdhonger

Zoals je al kon lezen, worden we vooral te zwaar doordat we blijven eten bij hoofdhonger. Als we geboren worden, wordt ons eetgedrag aangestuurd door buikhonger. Als baby kunnen we niet praten, maar huilen we als we honger hebben en stoppen we met eten als we voldoende hebben.

Tijdens het opgroeien, kan dit patroon verstoord raken. We ontdekken lekkers wat ons een fijn gevoel geeft en een bepaald stofje in ons brein triggert. Waardoor we er meer van willen.

Ook leren we dat lekkers vaak wordt ingezet om iets te vieren of te belonen. Omgaan met onze emoties leren we vaak niet. Gevoelens die we lastig vinden, willen we niet voelen. We willen daar zo snel mogelijk bij weg. En ontwikkelen een manier om gevoel te onderdrukken. Zoals bijvoorbeeld eten of snoepen.

Als je dat eten bij lastige gevoelens vaak doet, dan train je ‘onbewust’ dit gedrag. En zo wordt ongemak wegeten een (niet helpende) gewoonte. Iedere keer dat je  geconfronteerd wordt met ‘lastige gevoelens’, zal je dan verlangen naar eten, omdat eten op dat moment heel even verlichting geeft. Dit verlangen naar eten noemen we hoofdhonger/eetdrang.

Dat verlangen naar eten kan heel sterk zijn. Zodat eten op zo’n moment de baas over jou is in plaats van dat jij de baas bent over eten. 

Bij een gezonde relatie met eten, hoort een gezonde omgang met hoofdhonger en met jezelf.

Effectief gedrag veranderen

Hoe pak je blijvende gedragsverandering het beste aan? Blijvende gedragsverandering begint altijd in eerste instantie met opmerken wat je doet. Heel veel keuzes maak je onbewust. Pas als je gaat herkennen wat je doet, word je je er bewust van en kan je er ook voor kiezen om iets anders te doen.

Stap 1 is dus bewustwording

Een goede training die je kan helpen om je bewust te maken van wat je doet bij hoofdhonger is om bijv. een week (langer mag altijd) op te merken dat je iets te eten pakt terwijl je fysiek geen honger hebt. Op die manier leer je buikhonger en hoofdhonger onderscheiden. En zal je je bewust worden hoe vaak je iets wil eten, terwijl je fysiek helemaal geen honger hebt. En kan je stilstaan bij hoe je je op die momenten voelt.

Stap 2  nieuw gedrag trainen

Als je je bewust wordt van je huidige gedrag kan je bepalen wat je wil veranderen. Je weet na een tijdje obseren wat je doet en wat niet voor je werkt. Bedenk vervolgens eens wat je meer zal helpen en wat je wél wil doen.

Oud gedrag vervangen door iets nieuws is gemakkelijker voor ons brein dan ergens alleen mee stoppen.

Bijv. Stel, je ontdekt dat je, iedere keer als je een lastige e-mail moet schrijven, eerst langs de droppot loopt. Ongemerkt eet je hierdoor dagelijks behoorlijk veel drop. Deze gewoonte wil je veranderen. Dan kun je jezelf bijv. trainen door iedere keer dat je opmerkt dat je op weg bent naar de droppot een glas water te pakken in plaats van drop. Als je dit iedere keer weer doet, zal water drinken bij een lastige e-mail je nieuwe slanke gewoonte worden.

Suc6vol gedrag veranderen

Het trainen van nieuw gedrag tijd kost en oefening. Je wordt ergens alleen maar beter in door gewenst gedrag heel veel te herhalen. Iedere x iets anders doen, werkt dus niet. Steeds informatie verzamelen over een onderwerp, lijkt misschien handig, maar is niet effectief. Want daarmee leidt je jezelf af. Je doét niet echt iets en word dus ook nergens echt goed in.

Bewust iets doen, kost moeite. Het meeste doe je immers op de automatische piloot. Heel veel tegelijk veranderen, is daarom onmogelijk.

Overvraag jezelf dus niet. Gun jezelf de tijd om te ontdekken en succeservaringen en vertrouwen op te bouwen.

Train bewust 1 gewoonte tegelijk. En als die gewoonte meer ingesleten is, pak je een volgende. Totdat je uiteindelijk tevreden bent.

Geef jezelf de ruimte om te leren. Observeer wat je doet en oordeel niet. Vallen is niet erg. Dat hoort erbij. Het gaat erom dat je altijd weer opstaat.

Tenslotte

Lukt het je steeds niet om blijvend je gedrag te veranderen? Weet dan dat je niet de enige bent.

Zoals ik al aangaf, is gedragsverandering pittig. Ons brein houdt niet van veranderen en zal het je moeilijk maken tijdens het veranderproces. Laat je daar echter niet door tegenhouden, maar schakel hulp in.

Tijdens coaching ga je bijvoorbeeld altijd aan de slag met zelfsabotage. Dat is een onderwerp waar iedereen tegenaan loopt. En gelukkig kan je ook leren om daar de baas over te worden 😉.

Laat je dus niet tegenhouden door een oude gewoonte die je vertelt dat je altijd alles alleen moet kunnen 😉.

Want als je blijft doen wat je doet, blijf je het resultaat krijgen dat je nu hebt.

De enige weg naar blijvend resultaat is een blijvende gedragsverandering.

Wil je een eerste stap zetten met wat hulp? Meld je dan aan voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek of kom naar mijn workshop hoofdhonger.

Liefs,

Karin